Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΔΙΑΜΟΙΡΑΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ
του Κ. Παπαγιαννούλη
Βρισκόμαστε στις ΗΠΑ, στην πολιτεία της Washington. O Steve δεν οδηγεί γιατί είναι άνω των 70 ετών και κατά συνέπεια, για να κάνει τα ψώνια της εβδομάδας, χρειάζεται κάποιον να τον εξυπηρετήσει με αυτοκίνητο. Χρησιμοποιεί την εύχρηστη διαδικτυακή πλατφόρμα ‘’Lyft’’ μέσα από την οποία βρίσκει τον κοντινότερο διαθέσιμο οδηγό – όχι επαγγελματία - για να τον εξυπηρετήσει.
Η πλατφόρμα πολύ έξυπνα υπολογίζει το κόστος της διαδρομής, την προμήθεια και ότι σχετικό. Στην πλατφόρμα ‘’Udemy’’ μπορεί οποιοσδήποτε να αναρτήσει διαδικτυακά βιντεομαθήματα και να τα πωλήσει με τη μορφή πακέτων όπως ‘’Φυσική για υποψήφιους συγκεκριμένων πανεπιστημίων’’ ή ‘’ Η φωτογραφική τέχνη της μακροφωτογράφισης εντόμων’’ ή ‘’ανθοδετική τέχνη ikebana’’. Φυσικά η πλατφόρμα Udemy δεν απαιτεί πιστοποιητικά, είναι δηλαδή ‘’μη κανονισμένη’’ ή ‘’μη κανονικοποιημένη’’ ( non regulated). Όμοια το Lyft δεν απαιτεί πιστοποίηση διπλώματος οδήγησης, αλλά εντέχνως μεταφέρει την ευθύνη στον χρήστη, με τα κατάλληλα ‘’terms and conditions’’ και ‘’disclaimers’’.
Η παγκόσμια οικονομική κρίση γιγάντωσε τη λεγόμενη ‘’Οικονομία διαμοιρασμού’’ (sharing economy) Ο ορισμός της οικονομίας διαμοιρασμού διαχωρίζει τις πρακτικές που χρησιμοποιούνται από τη συμβατική οικονομία της αγοράς. Αναφέρεται ως ένα οικονομικό σύστημα που βασίζεται στην κοινή χρήση αγαθών που μπορεί να χρησιμοποιούνται μερικώς. Είναι η διαδικασία κατά την οποία κάποιος με τη βοήθεια μιας διαδικτυακής πλατφόρμας μοιράζεται κάτι δικό του με άλλους και δέχεται επίσης κάτι άλλο από κάποιους άλλους για ιδία χρήση. Στο πρότυπο αυτό κυρίως χρησιμοποιείται η σχέση P2P (Peer to peer) και πολύ λιγότερο η (Β2C) (Business to customer).
Η θεαματική ανάπτυξη του AIrBnB το έφερε στη δεύτερη παγκόσμια θέση των μεγαλύτερων επιχειρήσεων, με αξία άνω των 40δις δολαρίων. Ανάλογες sharing economy πλατφόρμες όπως το Uber, Lyft, Taskrabbit, Dogvacay, Peopleperhour, κ.α. βρίσκονται σε διαρκή ανάπτυξη. Που βρίσκεται όμως το μυστικό της χαμηλότερης και κατά συνέπεια δελεαστικότερης κοστολόγησης των υπηρεσιών από sharing economy business μοντέλα ; Αναρωτιόμαστε ακόμη, γιατί ο κόσμος επιλέγει ολοένα και περισσότερο υπηρεσίες της οικονομίας διαμοιρασμού;
Οι λόγοι της θεαματικής επιτυχίας του μοντέλου είναι:
1.Οι προσφερόμενες υπηρεσίες έχουν χαμηλότερο κόστος γιατί δεν είναι ‘’regulated’’ όπως για παράδειγμα στην περίπτωση του AirBnB δεν απαιτούνται επενδύσεις σε κοινωνική ασφάλεια προσωπικού, κλιμακοστάσιο κινδύνου, πυρασφάλεια, υγειονομική πιστοποίηση, κ.α. Η μόνη κανονικοποίηση της Ελληνικής πολιτείας είναι οι προκύπτοντες φόροι !
2.Οι προσφερόμενες υπηρεσίες προκύπτουν από την ‘’περισσευούμενη επάρκεια’’ (excess capacity) δηλαδή έχω ένα σπίτι και κάθεται, έχω ένα αμάξι που τις περισσότερες ώρες είναι ακίνητο, έχω ταλέντο να διδάξω μαθηματικά (κι ας μην έχω πτυχίο). Ειδική περίπτωση εφαρμογής του μοντέλου είναι τα ‘’ιδιαίτερα μαθήματα’’. Πάντα ενέπιπταν στο μοντέλο της οικονομίας διαμοιρασμού, καθώς έχουν τα εξής χαρακτηριστικά:
1.Είναι μη κανονικοποιημένα και ανεξέλεγκτα από την πολιτεία η οποία αδυνατεί καν να εισπράξει φόρους.
2.Χρησιμοποιούν χαμηλού έως ανύπαρκτου κόστους υποδομές. 3.Είναι ευέλικτα, (Φύγε Γιώργο – έλα Γιάννη), (Τώρα θέλω μάθημα στις 11:00 μ.μ.) δηλαδή απόλυτα ελαστικοποιημένα κατά την απαίτηση του παραγγέλοντος.
Στην περίπτωση του Uber είδαμε την πανίσχυρη εν Ελλάδι συντεχνία των ιδιοκτητών Ταξί να συντάσσεται με την πολιτεία και να της υπενθυμίζει τον προστατευτικό ρόλο που της έχει τάξει. Όμως αυτό είναι ένα μοντέλο το οποίο σίγουρα δεν μπορούν εύκολα να απαιτήσουν οι φροντιστές από την πολιτεία, καθώς προβλέπεται στα πλαίσια της απελευθέρωσης των επαγγελμάτων, όλοι να κάνουν όλα. Η λεγόμενη κανονικοποίηση είναι μάλλον αδύνατη στην περίπτωση των ιδιαίτερων μαθημάτων τη στιγμή που οποιοσδήποτε αποφασίζει να επιλέξει οποιονδήποτε αδιαφορώντας για πτυχία ή άλλες πιστοποιήσεις.
Να σημειώσουμε εδώ ότι είμαστε τελευταίοι στην Ευρώπη στο να ακολουθούμε καινοτομίες όπως η εκπαίδευση εξ’αποστάσεως. Ας δούμε όμως πως αντέδρασαν οι ξενοδόχοι παγκόσμια, όταν στον πέμπτο χρόνο ανάπτυξης του AiIrBnB είδαν απώλεια ειδικά λόγω της sharing economy της τάξης του 3%
1.Δεν ζήτησαν από την πολιτεία κανονικοποίηση υπηρεσιών του AIrBnB γιατί ήξεραν ότι αυτό θα ξέφευγε από τον οποιοδήποτε έλεγχο.
2.Δεν προέβησαν σε μαύρη προπαγάνδα του στυλ «Δείτε διαμέρισμα σε τρίτο όροφο χωρίς ασανσέρ»
3.Δεν κατρακύλησαν τις τιμές σε επίπεδα χαμηλότερα από τα επιβαλλόμενα από τη γενική ύφεση. Και τι έκαναν τελικά; Ενέταξαν πολλές υπηρεσίες τους στο AirBnB μετατρέποντάς το από αποκλειστικά P2P σε υβριδικό μοντέλο P2P&B2C.
Αυτό κατ΄αναλογία με το AIrBnB σημαίνει για τα φροντιστήρια:
1.Τέλειες πλατφόρμες υπηρεσιών προσφοράς καθηγητών με θετικές αξιολογήσεις.
2.Υπηρεσίες «Σου στέλνω καθηγητή στο σπίτι» (και δεν φοβάμαι μη μου τον πάρεις) γιατί χωρίς την πλατφόρμα δεν θα έχει αξιολογήσεις (positive feedbacks).
3.Τέλειες υπηρεσίες εκπαίδευσης εξ΄αποστάσεως, με έξυπνη marketing strategy, και επένδυση σε marketeers.
4.Αναμετάδοση μαθημάτων φροντιστηρίου.
5.Υπηρεσίες «Έλα για μία ώρα μόνο στο φροντιστήριο» χωρίς απαραίτητα να γραφτείς σε σειρά μαθημάτων.
Τελειώνοντας υπενθυμίζουμε για άλλη μία φορά: «Η SHARING ECONOMY ΕΡΧΕΤΑΙ»
Βρισκόμαστε στις ΗΠΑ, στην πολιτεία της Washington. O Steve δεν οδηγεί γιατί είναι άνω των 70 ετών και κατά συνέπεια, για να κάνει τα ψώνια της εβδομάδας, χρειάζεται κάποιον να τον εξυπηρετήσει με αυτοκίνητο. Χρησιμοποιεί την εύχρηστη διαδικτυακή πλατφόρμα ‘’Lyft’’ μέσα από την οποία βρίσκει τον κοντινότερο διαθέσιμο οδηγό – όχι επαγγελματία - για να τον εξυπηρετήσει.
Η πλατφόρμα πολύ έξυπνα υπολογίζει το κόστος της διαδρομής, την προμήθεια και ότι σχετικό. Στην πλατφόρμα ‘’Udemy’’ μπορεί οποιοσδήποτε να αναρτήσει διαδικτυακά βιντεομαθήματα και να τα πωλήσει με τη μορφή πακέτων όπως ‘’Φυσική για υποψήφιους συγκεκριμένων πανεπιστημίων’’ ή ‘’ Η φωτογραφική τέχνη της μακροφωτογράφισης εντόμων’’ ή ‘’ανθοδετική τέχνη ikebana’’. Φυσικά η πλατφόρμα Udemy δεν απαιτεί πιστοποιητικά, είναι δηλαδή ‘’μη κανονισμένη’’ ή ‘’μη κανονικοποιημένη’’ ( non regulated). Όμοια το Lyft δεν απαιτεί πιστοποίηση διπλώματος οδήγησης, αλλά εντέχνως μεταφέρει την ευθύνη στον χρήστη, με τα κατάλληλα ‘’terms and conditions’’ και ‘’disclaimers’’.
Η παγκόσμια οικονομική κρίση γιγάντωσε τη λεγόμενη ‘’Οικονομία διαμοιρασμού’’ (sharing economy) Ο ορισμός της οικονομίας διαμοιρασμού διαχωρίζει τις πρακτικές που χρησιμοποιούνται από τη συμβατική οικονομία της αγοράς. Αναφέρεται ως ένα οικονομικό σύστημα που βασίζεται στην κοινή χρήση αγαθών που μπορεί να χρησιμοποιούνται μερικώς. Είναι η διαδικασία κατά την οποία κάποιος με τη βοήθεια μιας διαδικτυακής πλατφόρμας μοιράζεται κάτι δικό του με άλλους και δέχεται επίσης κάτι άλλο από κάποιους άλλους για ιδία χρήση. Στο πρότυπο αυτό κυρίως χρησιμοποιείται η σχέση P2P (Peer to peer) και πολύ λιγότερο η (Β2C) (Business to customer).
Η θεαματική ανάπτυξη του AIrBnB το έφερε στη δεύτερη παγκόσμια θέση των μεγαλύτερων επιχειρήσεων, με αξία άνω των 40δις δολαρίων. Ανάλογες sharing economy πλατφόρμες όπως το Uber, Lyft, Taskrabbit, Dogvacay, Peopleperhour, κ.α. βρίσκονται σε διαρκή ανάπτυξη. Που βρίσκεται όμως το μυστικό της χαμηλότερης και κατά συνέπεια δελεαστικότερης κοστολόγησης των υπηρεσιών από sharing economy business μοντέλα ; Αναρωτιόμαστε ακόμη, γιατί ο κόσμος επιλέγει ολοένα και περισσότερο υπηρεσίες της οικονομίας διαμοιρασμού;
Οι λόγοι της θεαματικής επιτυχίας του μοντέλου είναι:
1.Οι προσφερόμενες υπηρεσίες έχουν χαμηλότερο κόστος γιατί δεν είναι ‘’regulated’’ όπως για παράδειγμα στην περίπτωση του AirBnB δεν απαιτούνται επενδύσεις σε κοινωνική ασφάλεια προσωπικού, κλιμακοστάσιο κινδύνου, πυρασφάλεια, υγειονομική πιστοποίηση, κ.α. Η μόνη κανονικοποίηση της Ελληνικής πολιτείας είναι οι προκύπτοντες φόροι !
2.Οι προσφερόμενες υπηρεσίες προκύπτουν από την ‘’περισσευούμενη επάρκεια’’ (excess capacity) δηλαδή έχω ένα σπίτι και κάθεται, έχω ένα αμάξι που τις περισσότερες ώρες είναι ακίνητο, έχω ταλέντο να διδάξω μαθηματικά (κι ας μην έχω πτυχίο). Ειδική περίπτωση εφαρμογής του μοντέλου είναι τα ‘’ιδιαίτερα μαθήματα’’. Πάντα ενέπιπταν στο μοντέλο της οικονομίας διαμοιρασμού, καθώς έχουν τα εξής χαρακτηριστικά:
1.Είναι μη κανονικοποιημένα και ανεξέλεγκτα από την πολιτεία η οποία αδυνατεί καν να εισπράξει φόρους.
2.Χρησιμοποιούν χαμηλού έως ανύπαρκτου κόστους υποδομές. 3.Είναι ευέλικτα, (Φύγε Γιώργο – έλα Γιάννη), (Τώρα θέλω μάθημα στις 11:00 μ.μ.) δηλαδή απόλυτα ελαστικοποιημένα κατά την απαίτηση του παραγγέλοντος.
Στην περίπτωση του Uber είδαμε την πανίσχυρη εν Ελλάδι συντεχνία των ιδιοκτητών Ταξί να συντάσσεται με την πολιτεία και να της υπενθυμίζει τον προστατευτικό ρόλο που της έχει τάξει. Όμως αυτό είναι ένα μοντέλο το οποίο σίγουρα δεν μπορούν εύκολα να απαιτήσουν οι φροντιστές από την πολιτεία, καθώς προβλέπεται στα πλαίσια της απελευθέρωσης των επαγγελμάτων, όλοι να κάνουν όλα. Η λεγόμενη κανονικοποίηση είναι μάλλον αδύνατη στην περίπτωση των ιδιαίτερων μαθημάτων τη στιγμή που οποιοσδήποτε αποφασίζει να επιλέξει οποιονδήποτε αδιαφορώντας για πτυχία ή άλλες πιστοποιήσεις.
Να σημειώσουμε εδώ ότι είμαστε τελευταίοι στην Ευρώπη στο να ακολουθούμε καινοτομίες όπως η εκπαίδευση εξ’αποστάσεως. Ας δούμε όμως πως αντέδρασαν οι ξενοδόχοι παγκόσμια, όταν στον πέμπτο χρόνο ανάπτυξης του AiIrBnB είδαν απώλεια ειδικά λόγω της sharing economy της τάξης του 3%
1.Δεν ζήτησαν από την πολιτεία κανονικοποίηση υπηρεσιών του AIrBnB γιατί ήξεραν ότι αυτό θα ξέφευγε από τον οποιοδήποτε έλεγχο.
2.Δεν προέβησαν σε μαύρη προπαγάνδα του στυλ «Δείτε διαμέρισμα σε τρίτο όροφο χωρίς ασανσέρ»
3.Δεν κατρακύλησαν τις τιμές σε επίπεδα χαμηλότερα από τα επιβαλλόμενα από τη γενική ύφεση. Και τι έκαναν τελικά; Ενέταξαν πολλές υπηρεσίες τους στο AirBnB μετατρέποντάς το από αποκλειστικά P2P σε υβριδικό μοντέλο P2P&B2C.
Αυτό κατ΄αναλογία με το AIrBnB σημαίνει για τα φροντιστήρια:
1.Τέλειες πλατφόρμες υπηρεσιών προσφοράς καθηγητών με θετικές αξιολογήσεις.
2.Υπηρεσίες «Σου στέλνω καθηγητή στο σπίτι» (και δεν φοβάμαι μη μου τον πάρεις) γιατί χωρίς την πλατφόρμα δεν θα έχει αξιολογήσεις (positive feedbacks).
3.Τέλειες υπηρεσίες εκπαίδευσης εξ΄αποστάσεως, με έξυπνη marketing strategy, και επένδυση σε marketeers.
4.Αναμετάδοση μαθημάτων φροντιστηρίου.
5.Υπηρεσίες «Έλα για μία ώρα μόνο στο φροντιστήριο» χωρίς απαραίτητα να γραφτείς σε σειρά μαθημάτων.
Τελειώνοντας υπενθυμίζουμε για άλλη μία φορά: «Η SHARING ECONOMY ΕΡΧΕΤΑΙ»